STL Dosya Formatının Sonu mu Geliyor?

STL FORMATIN SONU MU GELİYOR?

İster adına es-ti-el, isterseniz se-te-le deyin; 3 boyutlu baskı ile uğraşan herkesin aşina olduğu bir dosya formatıdır STL. 30 yılı aşkın süredir kullanılmakta olan bu dosya türü, her zaman tasarımcılara baskıya ön hazırlıkta çıkardığı zorluklarla gündemde olmuştur. Günümüzde bu formatın tahtını sarsacak gelişmeler yaşanmaya başlamıştır. Bu durum akıllara şu soruyu getiriyor: STL FORMATIN SONU MU GELİYOR?

• STL NEDİR?

Açılımı STereoLithography olan STL, 3D Systems firması tarafından 1980’lerin sonlarında geliştirildi. İlk defa 3D yazıcılar için CAD verilerinin uygun hale getirilmesinde kullanıldı. Sonrasında 3 boyutlu baskı işlemlerinde bir nevi standart haline gelerek bu günlere ulaştı.

STL dosyaları, mozaikleme yöntemini kullanarak 3 boyutlu modelleri baskıya hazır hale getirir. Mozaikleme, parçanın/nesnenin dış yüzünün belirli geometrik şekillerle kaplanması işlemidir. Şekiller arasında çakışma veya boşluk oluşmaz.

Mozaikleme yalnızca yüzeyi kapladığından, dosyalar sadece yüzey geometrisini kodlar. Renk ve dokuya dair bir veri içermezler.

• AVANTAJLARI/DEZAVANTAJLARI

STL dosya formatı her ne kadar 3 boyutlu baskı alanında standart haline gelmiş bir format olsa da çoğu zaman dezavantajlı olabilmektedir. Yapılan tasarımın ve basılmak istenen parçanın özelliklerine göre yetersiz kaldığı durumlar vardır.

Genellikle tek renk ve tek malzeme türü kullanılan durumlarda STL yeterlidir. Bundan dolayı STL dosyaları daha basit ve küçüktür. Diğer formatlara göre daha hızlı işlenebilir.

Birden fazla rengin veya malzemenin kullanıldığı durumlarda ise STL yeterli değildir. Çünkü bu formatta yalnızca yüzey geometrisi işlenir, renk veya malzemeye dair bir veri bulunmaz.

Analizin belli başlı sorunsallarından olan mesh yoğunluğu da aslında STL formatında da öne çıkmaktadır. Özellikle eğri yüzeyler ve kompleks geçişlerdeki çözünürlüğü yüksek tutmak için dış yüzeyde fazlaca üçgen eleman kullanılması gereklidir. Bu durum dosya boyutunun büyümesine ve işlenmesinin zorlaşmasına sebep olur.

• STL ALTERNATİFLERİ

STL bu alanda başı çeken format olsa da zamanla açıkları kapatmak için yeni formatlar geliştirildi. Bunların başında en az STL kadar yaygın olan ve renk/doku özelliklerini depolayabilen OBJ formatı bulunmakta. Bunun yanında yakın zamanda ortaya çıkan ve depolama özelliklerine bakıldığında STL formatı tahtından edecek iki format öne çıkmaktadır.

Her iki dosya formatının da ortak özelliği, STL formattaki eksiklikleri gidermektir. Özellikle renk, malzeme ve doku gibi STL formatın eksik kaldığı yönleri tamamlayarak 3 boyutlu modelleri tam olarak tanımlamayı amaçlamaktadırlar.

Bu iki format arasında bir karşılaştırma yapmamız gerekirse 3MF formatı bir tık daha öne çıkmakta. En başlıca nedenlerinden birisi 3MF’in açık kaynak kodlu olması ve çeşitli ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirilmeye açık olmasıdır. Bunun yanında AMF formatın halen birçok yazıcıda desteklenmemesi de onu geriye atmaktadır. Bu alana ilgi duyanlar için 3MF’in GitHub sayfası:

https://github.com/3mfconsortium

Sonuç olarak, özellikle renk bilgisinin depolanması kısmında STL’in yetersiz kalması onu zamanla geri plana atacaktır. Ancak 30 yıllık bir alışkanlık kısa sürede bırakılabilecek mi? Bunu zaman gösterecek😊